Boyolali en Julie, een Indisch meisje eind 2017 of begin 2018

Boyolali en Julie, een Indisch meisje eind 2017 of  begin 2018

1935 - 1938 Julie groeit op 4

In 1937 woonde Julie tijdelijk bij haar moeder Charlotte aan de Merdikaweg. Zij had haar HBS diploma gehaald en de vraag was welke vervolgstudie het meest bij Julie zou passen. Ondertussen was de economie in Nederlands-Indië weer opgeleefd en de crisis leek voorbij te zijn. Haar ouders waren inmiddels al weer meer dan vier jaar gescheiden en Charlotte woonde samen met haar vriend Mijnheer de Block in een pand naast zijn grote wasserij. 

Charlotte en haar vriend waren tot grote ergernis van Julie nog steeds lid van de Indische NSB. Terwijl Julie zelf eerder aan gelijke rechten voor iedereen dacht. Ook omdat zij er bijna dagelijks aan herinnerd werd dat zij een 'Indo meisje' was. Julie was geen 'inlandse' maar ook geen Nederlandse.
Julie voelde zich min of meer gedwongen om het studieadvies van haar moeder op te volgen. Verpleegster worden zou al helemaal niet haar keuze geworden zijn. Julie hield van een liedje van Elsie Carlisle de tekst uit dat liedje zegt behalve iets over het gevoel voor humor ook wel iets over waar Julie werkelijk aan dacht. Anderzijds had zij al veel eerder haar respect voor Charlotte verloren. 

In de jaren ervoor was zij telkens opnieuw bij andere families ondergebracht waar zij zich ook vaak eenzaam had gevoeld. Haar broer verbleef in het Instituut van Pa van der Steur in Magelang omdat haar moeder niet voor hen beide zou kunnen zorgen vanwege haar werk op de wasserij en haar relatie met de eigenaar.
De opleiding die Julie ging volgen aan de Kweekschool ofwel de opleiding tot schooljuffrouw  werd geen succes. Achteraf bezien is dat opvallend voor een vrouw die later 14 kinderen zou krijgen maar geen affiniteit voelde met ‘liedjes zingen, spelletjes doen, enz. Nadat Julie aanvoelde komen dat zij geen carrière wilden maken als Juf solliciteerde zij buiten haar moeder om op het hoofdkantoor van de Post en kreeg vervolgens een opleidingsplaats met salaris. 

Julie werd viertalig stenotelegrafiste. Engels, Frans, Duits en Nederlands. Haar kennis van de inlandse talen kwam haar ook hier van pas omdat zij aan het loket herhaaldelijk inlandse en Chinese of Japanse klanten te woord stond die hun telegrammen in een buitenlandse taal verstuurd wilden hebben. Julie leerde lange teksten verkort weer te geven.

Doordat Julie al snel een salaris kreeg en het geld wat haar vader stuurde samen zou voegen kon zij zelfstandig gaan wonen en was dus niet meer van haar moeder afhankelijk. Net 17 jaar oud geworden huurde zij een kamer met kost en bewassing niet ver van het centrum van Bandoeng. 

’s Avonds studeerde  zij vlijtig haar talen en zij maakte al snel promotie binnen het Postkantoor. Zij raakte o.a. bevriend met commies Ukkie Sombeek een 10 jaar oudere vrouw met wie zij een hechte vertrouwensband op zou bouwen. Ook met een afdeling Chef Mijnheer Ingram had zij een plezierige werkrelatie.

In de avonduren en in de weekeinden bezocht zij haar vriendinnen ging vaak naar de bioscoop en las veel boeken onder andere de boeken van Eddy du Perron naast de vele romans en tijdschriften over mode uit Europa. Julie had ook leren naaien en verstellen op de Nonnenschool en ontwierp toen al gedeeltelijk haar eigen kleding met de gevonden stoffen op de inlandse markten.  Verbitterd of boos op haar ouders was zij niet. Al vroeg had zij geleerd dat haar moeder een wat kille en gevoelsarme vrouw was die wel een beetje van roddelen en platvloerse grappen hield maar anderzijds voortdurend op haar hoede was om bij elke gelegenheid zo Europees mogelijk over te komen. 

Charlotte was geen moederfiguur die je met raad en daad bijstond. Haar boosheid en gebrek aan zelfreflectie over het ‘verlaten’ zijn door haar echtgenoot Ferdinand kon zij moeilijk voor zich houden als zij in contact was met haar twee kinderen.

Julie ontweek om die redenen haar moeder zoveel mogelijk. Noodgedwongen werd zij al heel vroeg zelfstandig. Julie richtte geheel en al haar eigen leven in zonder enige steun van haar moeder. Nog in 1937 ontmoette zij de nieuwe vrouw van haar vader in een hotel in Bandoeng. Julie vond het een aardige en lieve vrouw en zij zag dat haar vader heel gelukkig was. 

Hij vertelde dat hij zijn werk op de Filipijnen mogelijk zou gaan verruilen voor een nog betere positie in India. Terugkeren naar Java en werk vinden in de ingestorte suiker industrie was geen optie. Julie zo zich tijdens die fijne dagen met haar vader zo dichtbij niet realiseren dat zij hem voor het laatst zou zien.

Julie leek als 17jarige stabiel en zeker niet ongelukkig. Zij had haar werk bij de Posterij en zij was niet afhankelijk van haar moeder. Zij begreep dat de grote algemene crisis voor veel andere landgenoten noodlottig was geweest en zij had het gevoel dat zij er ondanks alle familie problemen er toch goed doorheen was gekomen. Zij ging uit met groepjes vriendinnen en had in die periode geen vaste vriendschap met een van de jongens die mogelijk naar haar hand hadden gedongen. 

Haar gedrag was vergelijkbaar met het merendeel van de Katholieke meisjes uit haar oude school. Anderzijds zorgde het drukke werkschema bij de PTT en de avondstudie voor weinig vrije tijd en had Julie geen moeite met de nodige zelfdiscipline. Julie schreef trouw aan haar vader en zag haar broer Boy die in Magelang bij Pa van der Steur woonde regelmatig.

Er woonde een paar zussen van Charlotte in Bandoeng en ook de moeder van haar vader, Jeane Heijligers bezocht zij regelmatig. Soms ging zij met haar moeder op bezoek in het oude Deuning onderkomen in Boyolali. In 1938 werd Julie gepromoveerd en kan zij zich aanmerkelijk verbeteren door naar Batavia (Jakarta) te verhuizen waar inmiddels ook haar vriendin Nel Chevallier woonde in de wijk Meester Cornelis.

Ook in het veel grotere Batavia bezocht zij regelmatig de bioscopen waar haar favoriete Amerikaanse films draaiden en ’s avonds luisterde zij veel naar de Amerikaanse en Engelse liedjes op de radio. Vooral filmster Dorothy Lamour en de films met Fred Astaire en Ginger Rogers waren haar grote favorieten. Of Julie een saai en deugdelijk meisjes was in die periode? 

Zij was eerder een keurig Indo meisje wat hard werkte en zich makkelijk en zeer geconcentreerd kon verliezen in haar werk en daarnaast een grote belangstelling voor creatieve vaardigheden zoals kleding maken, schilderen, tekenen en muziek maken zoals zingen. Kwaliteiten en talenten waar zij in haar latere leven steeds opnieuw op kon terugvallen om indien nodig haar steeds groter groeiende gezin te onderhouden. 


Op de niet al te scherpe foto met Julie is een meisje te zien of anders gezegd een jonge vrouw op weg naar volwassenheid. Julie staat vooral met rechte recht en wat afgewend naar de fotograaf. Niet echt poserend maar meer alsof het dan maar even moet. Julie was circa 1.59 cm lang en had een meestal een vriendelijke blik in haar ogen die donkerder werd als zij ging nadenken of zich concentreerde. Qua temperament bewoog zij zich tussen flegmatiek en cholerische energie uitbarstingen. Zij wist haar gevoelens goed weg te drukken en kon soms scherp reageren op onrecht of onzin. 

Haar analytisch vermogen was al jong aangescherpt door de wijze waarop haar vader Julie in de gezinsproblemen had betrokken. Hij nam haar vaak in vertrouwen. Het is goed mogelijk dat hij Julie gebruikte als intermediair om via Julie bepaalde signalen ofwel zoals hij over verschillende zaken dacht aan Charlotte of haar broertje af te kunnen geven. Charlotte kon zich immers behoorlijk gevoelsarm en afwijzend op stellen en haar broer was nogal schuchter en soms onzeker. 


Toch had ook Julie het soms onbenaderbare gedrag van haar moeder. Zij bleef vriendelijk en luisterend maar écht naar binnen kwam je niet. Vermoedelijk spelen de scheiding van haar ouders en daarna verhuizingen naar de vele families waarin zij moest verblijven een rol in haar gevoelsleven ontwikkeling. Zij drukte eventuele onlustgevoelens en pijn weg door hard te werken en door positief te blijven denken.  Zij wist zich te beheersen en zorgde ervoor dat zij niet al te snel op problemen van anderen betrokken raakte. Julie leefde in Bandoeng, in een snel groeiende stad die haar best deed om zo Nederlands mogelijk te worden. Net zoals Julie.


Julie rond 1938 onderaan de foto is een waarmerk te zien van HELIOS een fotograaf 
die aan de Merdikaweg 11a was gevestigd, schuin t/o 
het woonhuis van moeder Charlotte en haar vriend.




       Jeugdhelden van Julie 
Dorothy Lamour en Ginger Rogers met Fred Astaire


De Orion Bioscoop / Preanger Theatre

Luchtfoto van Gedung Sate waar 
Julie in een van de bijgebouwen haar opleiding volgde



1936 Viering trouwdag Juliana en Bernard in Bandoeng

Postkantoor te Bandoeng

De Groote Postweg Bandoeng
   
Bandoeng 1939 Post en Telegraafkantoor 





Geen opmerkingen:

Een reactie posten